«Η ευρεία δυσπιστία σε μια κοινωνία επιβάλλει ένα είδος φόρου σε όλες τις μορφές οικονομικής δραστηριότητας, έναν φόρο που οι κοινωνίες με υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης δεν χρειάζεται να πληρώσουν» Francis Fukuyama
Φανταστείτε τον εαυτό σας, οκτώ χρονών να πηγαίνετε με τον πατέρα σας για ψάρεμα μια χειμωνιάτικη ηλιόλουστη ημέρα. Ενώ ήσαστε μέσα στη βαρκούλα σας, γύρω στα πέντε μίλια από την ακτή, ο καιρός αρχίζει να χαλάει και ξεσπάει μια τρομερή καταιγίδα. Ο πατέρας σας, σας φοράει ένα σωσίβιο και σας ψιθυρίζει «Με εμπιστεύεσαι παιδί μου;». Του γνέφετε καταφατικά και αυτός σας πετάει με μιας μέσα στη θάλασσα, έτσι απλά σας ρίχνει στο νερό. Ανεβαίνετε γρήγορα στην επιφάνεια, προσπαθώντας να αναπνεύσετε. Το νερό είναι πάγος. Τα κύματα είναι τρομακτικά, θηριώδη και μετά βλέπετε και τον πατέρα σας να πέφτει και αυτός στο νερό. Βλέπετε με φρίκη το βαρκάκι σας να αναποδογυρίζει και να βυθίζεται. Μετά από ένα τέταρτο έρχεται το λιμενικό και σας σώζει.
Τι είναι αυτό που θα σας έκανε «να γνέψετε καταφατικά», σε έναν άνθρωπο και να τον εμπιστευτείτε χωρίς να ξέρετε τι πρόκειται να συμβεί;
Σύμφωνα με τον R.S.Covey, η εμπιστοσύνη είναι η κόλλα που συγκρατεί τη ζωή στη θέση της. Η εμπιστοσύνη δημιουργεί εσωτερική συνοχή. Είναι το πιο κεφαλαιώδες συστατικό της αποτελεσματικής επικοινωνίας. Είναι η θεμελιακή αρχή που κρατάει ενωμένη κάθε είδους σχέση – γάμους, οικογένειες, οργανισμούς κάθε είδους.
Η εμπιστοσύνη, είναι κάτι που δεν μπορούμε να προσποιηθούμε, είναι θεμελιώδης λειτουργία του χαρακτήρα, πηγάζει από την προσωπική φερεγγυότητα. Η ικανότητα εμφάνισης και δημιουργίας εμπιστοσύνης συνδέεται άμεσα με τον βαθμό αυτό-ανάπτυξης του ατόμου. Μέσα στην ομάδα όταν υπάρχει κουλτούρα εμπιστοσύνης, αυξάνει η ταχύτητα με την οποία η ομάδα είναι σε θέση να επιτελέσει καθήκοντα και απομακρύνει τη γραφειοκρατία από την επικοινωνία.
Tα συστατικά της εμπιστοσύνης
Στον πίνακα παρακάτω ο Richard Barret μας σχηματοποιεί τα συστατικά της εμπιστοσύνης. Οι δυο θεμέλιοι λίθοι πάνω στους οποίους χτίζεται η εμπιστοσύνη είναι ο χαρακτήρας και η επάρκεια. Ο χαρακτήρας είναι μια αντανάκλαση του πώς είναι το άτομο εσωτερικά. Δηλώνει την πρόθεσή και το επίπεδο ακεραιότητας που δείχνει κάποιος στη σχέση του με τους άλλους. Σε κάθε πράξη μας η πρόθεση μας εκφράζεται κάθε φορά, μέσα από συγκεκριμένες ποιότητες. Ο βαθμός της φροντίδας, της διαφάνειας και της εξωστρέφειας ενός ατόμου, ερμηνεύει την πρόθεσή. Η ακεραιότητα από την άλλη μεριά εκφράζεται μέσα από γνήσιες συμπεριφορές, γεμάτες ειλικρίνεια και αίσθημα δικαιοσύνης.
Η επάρκεια είναι μια αντανάκλαση του πως είναι το άτομο σε σχέση με το εξωτερικό του περιβάλλον. Η επιδεξιότητας και τα αποτελέσματα που μπορεί να επιτυγχάνει σε σχέση με τον ρόλο του. Αυτά εξαρτώνται κυρίως από το επίπεδο ανάπτυξης της ψυχικής του νοημοσύνης, της εκπαίδευσής του και όσων έχει μάθει κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Η ικανότητες που διαθέτουμε, είναι το άθροισμα των δεξιοτήτων, των γνώσεων και τις εμπειρίας που έχουμε αποκτήσει στη διάρκεια των χρόνων. Σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματα των πράξεων μας, αποδεικνύονται από τη φήμη, την αξιοπιστία και την απόδοση μας.
Πηγή: Τrust Matrix, R.Barret
Οι έξυπνοι άνθρωποι δεν κάνουν πάντα έξυπνες ομάδες
Οι σηµερινοί εργαζόµενοι, ανεξαρτήτως ιεραρχικού επιπέδου, ξοδεύουν 50% περισσότερο χρόνο δουλεύοντας σε οµάδες από ό, τι 20 χρόνια πριν. Ωστόσο το να προσλαµβάνει κανείς ταλέντα, δεν φαίνεται να είναι αρκετό για να αποδίδει µια οµάδα. Σύμφωνα με τον καθηγητή Δ. Μπουραντά « οι έξυπνοι άνθρωποι δεν κάνουν έξυπνες ομάδες αφού ομάδα δεν σημαίνει άθροισμα ατόμων αλλά μια ολότητα διαφορετική από αυτό, λόγω αλληλοεπίδρασης και συνέργειας». Η ποιότητα που χαρακτηρίζει μία αποτελεσματική αλληλοεπίδραση και συνέργεια είναι η εμπιστοσύνη. Ζούμε σε μια εποχή, όπου η εμπιστοσύνη και η ψυχολογική ασφάλεια είναι εξίσου σημαντικές διαστάσεις με τα κριτήρια απόδοσης.
Όπως επισηµαίνει η Edmοndson, η ψυχολογική ασφάλεια δεν σηµαίνει ότι γίνονται συµβιβασµοί στα κριτήρια απόδοσης. Τα τελευταία 20 χρόνια, έρευνες έχουν δείξει ότι η ψυχολογική ασφάλεια είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει την απόδοση. Βοηθά να κατανοήσουμε τις διαφορές, στην απόδοση στους χώρους εργασίας, είτε πρόκειται για νοσοκοµεία, εργοστάσια, σχολεία ή δηµόσιους οργανισµούς. Μια μελέτη του 2002 από τον Watson Wyatt δείχνει ότι η συνολική επιστροφή στους μετόχους των οργανισμών υψηλής εμπιστοσύνης είναι σχεδόν τριπλάσια από την απόδοση σε οργανισμούς χαμηλής εμπιστοσύνης.